Prostat kanseri, 65 yaş sonrası erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biridir. Diğer kanser türlerinde olduğu gibi erken dönemde tedavi edilmemesi durumunda kişinin ölümüne kadar yol açabilen bir kanser türüdür. Prostat ejekulasyon (boşalma) esnasında spermin dışarı atılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Akışkan sıvının ve enzimlerin 1/3 ünü salgılan prostat, mesanenin altında, ceviz büyüklüğünde bir organdır. Doğal yaşlanma süreci ve ailede kalıtsal prostat kanseri bulunan kişilerde risk faktörünün daha yüksek olduğu kanserin gelişimi, bu organdaki hücrelerin anormal bir şekilde büyümesi ve çoğalması ile meydana gelmektedir. Modern tıp dünyasının prostat kanserine yönelik yaptığı çalışmalar sayesinde erken dönemde tanılamak mümkün olmasa da belirtileri ile birlikte doktora başvuran hastalarda prostat kanserinin teşhisi yapılabilmekte ve uygun tedavi yöntemi belirlenebilmektedir.
Prostat kanseri tanısı nasıl konur?
Prostat kanserine tanı koymak için eskiden beri kullanılan yöntem biyopsidir. Biyopsi, iki farklı şekilde yapılmaktadır. Bunlardan birincisi “klasik prostat biyopsisi” diğeri ise “prostat füzyon biyopsisi” seçeneğidir. Birinci seçenekte MR taraması yapılmasına gerek duyulmadan toplamdan 12 parça örnek doku ve hücre alınarak tanı koyulmaktadır. Eski bir yöntem olmasının yanında kesin tanı için yeterli kalmayan ve kanserli bölgenin net olarak hangi bölgede olduğu ile hücrelerin yayılım oranının tespitini de başarılı bir şekilde yapmadığı için günümüzde daha çok füzyon biyopsisi yapılmaktadır.Füzyon biyopsisi nedir?
Tıp dünyasında yaşanan ilerlemeler sayesinde prostat kanseri ile ilgili somut bilgilere ulaşmak çok daha kolay hala gelmiştir. Biyopsi yapılmadan önce Multiparametrik Prostat MR (emar) çekilerek kanserli bölge taraması yapılmaktadır. Yüksek tümör riski olan bu bölgelerin taranmasından sonra yine tıp dünyasına geliştirilerek sunulan füzyon biyopsisi yapılır ve alınan doku ve hücre örnekleri patolojik laboratuvarda incelenir.Multiparametrik prostat MR’ın yapılmasının amacı, multiparametrik prostat MR ile yapılan taramada tespit edilen kanserli bölgelerdeki pıhtı, enfeksiyon vb. durumların patoloji sonuçlarında daha net görülmesidir. Bu sayede hastaya gereksiz yere biyopsi yapılmaz ve kanseri bölgenin tam olarak yeri daha rahat şekilde tespit edilir.
MR TRUS füzyon biyopsisi nedir?
Tıp dünyasında hastalıklara karşı atılan adımlar sayesinde öncesinden kanserli bölgeyi tespit etmek, tanı koymak ve tedavi yöntemlerini belirlemek son derece kolay hale gelmiştir. Bu gelişmeler arasında yer alan MR TRUS füzyon biyopsisi, “akıllı biyopsi robotu” olarak tanımlanmaktadır. Bilgisayar yazılımları kullanılarak yapılan bu işlem, kanser hakkında en keskin bilgileri vermektedir. Kanserli bölgenin tam olarak yerini, kanserin vücudun diğer organlarına metastaz yapma (yayılma oranı) seviyesini belirleme ve hangi tedavi şeklinin uygulanması gerektiği konusunda önemli bilgiler vermektedir. Ancak klasik prostat biyopsisi, her özel hastanede ve devlet hastanelerinde bulunabilen bir yöntem olsa da füzyon biyopsi için aynı şeyi söylemek mümkün değildir. Türkiye’de sayılı bazı hastanelerde bulunabilen bu yöntem için öncesinden randevu oluşturmak gerekiyor.Füzyon prostat biyopsisi uygulama
Füzyon biyopsisi, ultrason ile MR görüntüleri bilgisayar ortamında 3 boyutlu olarak yan yana getirilerek prostatın 3 boyutlu görüntüsü incelenerek yapılan bir işlemdir. Kanser odaklarının minimal olarak saptanmasında önemli bir role sahip olan füzyon biyopsisi sayesinde hastaya uygulanacak tedavi yöntemi de, hastadaki kanser oranının hangi boyutta olduğu da kolay bir şekilde tespit edilebilmektedir. Son yıllarda tıp dünyasında kendinden çokça söz ettirmesinin en büyük nedeni de budur.Prostat füzyon biyopsisinin ayrıcalıkları nelerdir?
Daha önceki dönemlerde yukarıda da belirttiğimiz gibi prostat kanserine tanı koymak için kullanılan yöntem klasik prostat biyopsi yöntemi idi. Günümüzde hâlâ kullanılmaya devam eden bu yöntem, MR gerektirmeyen bir yöntem olduğu için kesin sonuçların elde edilmesi mümkün olmayabilmektedir. Ama buna karşın modern tıp dünyasına geliştirilerek sunulan prostat füzyon biyopsisi, çok daha gelişmiş yöntemlere sahip tıbbi bir görüntüleme olduğu için sonuçların da daha keskin ve kesin olarak alınmasını sağlamaktadır. Prostat füzyon biyopsisinin klasik prostat biyopsisine göre ayrıcalıkları hakkında bilgi veren uzmanlar, maddeler halinde ayrıcalıkları şu şekilde sıralamaktadır;- Tümör riski taşıyan bölgelerin tam olarak saptanmasından dolayı minimal sapma ve hatayla örnekleme yapılmaktadır.
- İkinci veya daha fazla biyopsi yapılması gerekliliğini ortadan kaldırır.
- Körleme olarak yapılan biyopsinin aksine multiparametrik prostat MR ile biyopsi yapıldığı için kanser şüphesi taşıyan lezyonların bölgesi kesin olarak saptanır.
- Klinik olarak kötü huylu tümörlerde daha hızlı tanı konulmasına yardımcı olur.
- Teknik olarak örnek alınması zor olan ve ultrason ile görüntülenmesi mümkün olmayan zor bölgelerde biyopsi yapılmasına yardımcı olur.
Füzyon biyopsisi nasıl yapılır?
Biyopsi işlemi yapılmadan önce enfeksiyon riskine karşı hastaya antibiyotik verilir. Füzyon biyopsisi yapılacak hastaya biyopsiden önce multiparametrik prostat MR yapılarak kanserli bölgelerin tespit edilmesi işlemi gerçekleştirilir.Yukarıdaki işlemler tamamlandıktan sonra füzyon biyopsi robotu kullanılarak prostat bezinin büyüklüğü ve sınırları belirlenir. Multiparametrik MR kullanılarak yüksek tümör riski taşıyan bölgeler belirlenir.
Alınan görüntüler TRUS rehberliğinde alınan görüntüler üst üste getirilerek prostatın 3 boyutlu modeli oluşturulur. Tüm bu işlemlerden sonra biyopsi iğnesi robotik kol yardımı ile işaretlenen şüpheli bölgeye gönderilir ve doğru derinliğe inerek bölgeden hücre örneği alınır.
