Rektum, anüs ve pelvik taban, bu işlemde önemli rol oynarlar. Bazen bu işlemlerin yapılması zorlaşabilir yani kişi tüm bu işlemleri yerine getirmede yetersiz kalır. Bu durumu analiz etmek ve gerekli tedavi yöntemini belirleme işlemine verilen isim ise defekografi dir.
Çoğu insanda olmasına rağmen bazen “utangaçlık” bazen de kendine yedirememe gibi nedenlerden dolayı yukarıda saydığımız rahatsızlıkların tedavisi ya ertelenir ya da kulak ardı edilir. Uzmanlar ise tıp dünyasının sunduğu başarılı çalışmalardan yararlanarak bu tip sorunların “gurur meselesi” haline getirilmemesi konusunda hastaları uyarmaktadır.
Tuvalette tam boşalamama ve rahatlamada tam sonuca ulaşamama, dışkının makat ağzına kadar gelmesi ama çıkamaması gibi şikâyetler, hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilen vakalardan biridir.
Rektosel İnterna/External Rektal Prolaps, perineal descent ve anismus gibi dışkının çıkmasında zorluk yaşayan hastalardan istenen defekografi, hastalığın hangi aşamada olduğunu kontrol etmek ve uygun tedavi şeklini belirlemek amacıyla istenir.
Makat nedir?
Makat (anüs), sindirim sisteminin sonunda bulunan ve atıkların çıkartılmasını sağlayan önemli bir organdır. Bazı tip hastalıklarda en sık görülen durumların başında makatta çatlama, dışkılamada zorlanma, yeteri kadar boşalamama gibi sorunlar kendini göstermektedir.1950’li yıllardan bu yana uygulanmasına rağmen son nesil modern tıp cihazları ile daha kesin sonuçlar sağlayan defekografi ile bu tip sorunların hangi aşamada olduğu tespit edilebilmektedir. Makat bölgesinde buruşuk kaslar bulunmaktadır ve bu kaslar, kişinin ıkınması ile birlikte esnemeye başlar ve böylelikle “dışkılama” olayı gerçekleşir.
Anüsün dışkılama esnasında açılıp kapanmasını sağlayan kaslar, insan vücudunda sindirim sonucunda atıkların dışarı atılmasına yardımcı olur. Fakat bazı nedenler veya hastalıklardan dolayı bu işlemin gerçekleşmesi zor hale gelebilir veya bazen imkânsız hale gelebilir. Genellikle çok uzun süre tuvalette kalındığı halde dışkılama işleminin yapılamaması, hastalıkların en büyük belirtileri olarak kabul edilmektedir.
Doktorların sık duydukları bu şikâyetlerin çözümü için öncelikle MR defekografi çekilmektedir. MR Defekografi, bu bölgede oluşan hastalıkları ve hastalıkların boyutunu en net şekilde inceleme fırsatı veren bir görüntüleme sistemidir.
Kontipasyon nedir?
Sağlıklı bir insan, gün ortasına kadar dışkılama işlemini gerçekleştirir. Ancak kontipasyon yani kabızlık hastalığı çekenler, bu konuda biraz daha zorlanırlar. Kontipasyon, dışkılamanın sıklığı, hacmi ve bireyden bireye değişen dışkılamanın gecikmesi, dışkının sert ve kuru olması ve zor dışkılamaya verilen isimdir. Bu tip sorunların yaşanması, kişinin beslenmesi ile alakalı olabildiği gibi bazı hastalıkların meydana gelmesinden dolayı da görülebilen durumlardır.Düzenli dışkılama için uzmanların önerdikleri bazı yöntemleri uygulamak, sağlık açısından da sindirim açısından da önemlidir. Uzmanların verdikleri tavsiyelere göre rahat bir dışkılama için dikkat edilmesi gerekenler şunlardır;
- Sabahları kalkarken bir bardak ılık su içmek,
- Ev içerisinde de olsa hareket etmek,
- Tuvalete gitme alışkanlığını mümkün olduğunca aynı süreler içine almak,
- Dışkılama ihtiyacını geciktirmeme,
- Kahvaltıdan sonra ihtiyaç yoksa bile tuvalete gitme,
- Sıvı tüketimine dikkat etmek,
- Posa ve lif oranı yüksek olan yiyeceklerin tüketilmesine dikkat etmek,
- Dışkılama ihtiyacı duyulduğunda kesinlikle ertelememe,
- Zeytinyağlı, sebzeli yemeklere ağırlık verme,
- Kabuğuyla yenilebilen yiyecekleri soymadan yemek, dışkılama işlemine yardımcı olur.
Kontipasyon tedavisi
Genel olarak erkeklerde ve kadınlarda görülebilen Kontipasyon sorunlarına karşı çözüm bulabilmek için öncelikle muayeneden geçmek gerekir. Doktor gerekli muayeneyi yaptıktan sonra hastalıkla ilgili kesin bir sonuca ulaşamadığında defekografi çekilmesini ön görür. Defekografi hastalığın nedeni ile ilgili en net bilgileri sunan bir görüntüleme yöntemidir.Floroskopi nedir?
Floroskopi, sindirim sistemi, idrar yolları, kadın üreme organları ve daha vücudun birçok bölümü ile ilgili ayrıntılı bilgi sunan bir görüntüleme yöntemidir. İşlem için X ışınları kullanılarak görüntüleme sağlanmaktadır.Ancak daha net bir görüntü elde etmek için boyalı madde yani kontrast hastaya verilir. Baryum ve iyot gibi radyoopak maddeler içeren ilaçlar floroskopi çekiminden önce hastaya verilir. Genellikle hastaya içirilerek, lavman yapılarak veya idrar sondası yoluyla hastaya verilen kontrast madde, alerjik hastalığı olmayan kişilerde herhangi bir yan etkiye neden olmamaktadır.
Floroskopi nasıl yapılır?
Hastanın şikâyetleri yapılan klasik muayene yöntemleri ile teşhis edilememesi veya doktorun şüphelenmesi durumunda uygulanan floroskopi için hastan radyoloji bölümüne gider. Üzerindeki tüm kıyafetleri çıkartarak ve ardından üzerinde herhangi bir metal eşya bırakmayan hastaya “hastane önlüğü” giydirilir.Hastaya sonda yoluyla kontrast madde verildikten sonra makat yolundan bir tüp yerleştirilir. Bu işlem esnasında hasta kendi etrafında dönmeye başlar ve böylelikle kontrast madde hastanın tüm vücudunu ve barsak duvarlarını kaplar. Bu sayede görüntüleme net şekilde sonuç verir.
Çekimin daha net olabilmesi için çekim esnasında hastanın bazı pozisyonlara girmesi istenebilir. Ortalama 15 dakika kadar sürebilen bu işlemde verilen kontrast maddenin ve makat yoluyla verilen tüp nedeniyle bazı ağrılar yaşanabilmektedir.
Floroskopi neden çekilir?
- Kalın barsak (kolon kalın barsak filmi),
- Üst sindirim sistemini incelemek için,
- İnce barsaklar hakkında bilgi alabilmek için,
- İdrar yolları hastalıklarına tanı koymak için,
- Kadın üreme organlarının incelenmesi için kullanılmaktadır.
Kalın bağırsak nedir?
Sindirim sisteminin önemli bir bölümünü oluşturan kalın bağırsak; rektum ve kolon olmak üzere iki ayrı bölümden oluşur. Kolon, bağırsağın daha büyük bölümüdür, rektum ise anüsten önce yaklaşık 15 cm. büyüklüğünde bir bölümdür.Kanser hastalıklarının en yaygın olarak görülen bölge kolon bölümüdür. “Kolon kanseri” adının almasının nedeni de tam olarak kanserli hücrelerin bu bölümde görülmesinden kaynaklanmaktadır. Rektum kanseri ise, anüsten önce gelene ve yaklaşık 15 cm. büyüklüğünde olan bu bölümde gerçekleşmektedir. Her iki duruma tanı koyabilmek ve uygun tedavi yöntemini belirlemek için Defekografi çekimi gerekmektedir.
Dışkı yaparken zorlanıyor musunuz?
Dışkılama, insanın en doğal ihtiyaçlarının başında gelir ve bazen meydana gelebilen birtakım hastalıklardan dolayı bu işlemde zorlama meydana gelebilir. Tuvaletten geç çıkma, dışkının anüs ağzına gelmiş olmasına rağmen çıkamaması gibi şikâyetler normal gibi görünse de kolon kanseri veya rektum kanseri habercisi olabilmektedir.Bu tip durumlara karşı hastalığı gizlemek veya ertelemek yerine yapılması gereken en doğru şey, zaman kaybetmeden uzman doktora görünmektir. Doktor gerekli muayeneyi yaptıktan sonra gerekli görmesi durumunda hastanın Defekografi çektirmesini ister.
Defekografi, hastalığın hangi aşamada olduğunu tam olarak saptamaya yardımcı olur ve uygun tedavi biçimi için yol göstericilik yapar.
