Organın veya damarın kan akımını incelemek ve bölge ile ilgili tanıyı koymak ve teşhis etmek amacıyla yapılan Renkli Doppler Ultrasonografi, modern tıp dünyasının gelişmeleri arasında değerlendirilen ve verdiği sonuçları ile hastalık hakkında bilgi edinmeyi sağlayan bir sistemdir. Bazı hastalıkların veya sıkıntıların neden olduğu durumların başında gelen kan akımı miktarını engelleyen durumların erken dönemde teşhis edilmesi hayati önem taşımaktadır.
Bunun yanında kan akımının bölgede veya organda normal seviyede olması gerekmektedir. Yine organda kan akımı miktarını engelleyen yapı varlığının incelenmesi için kullanılan Renkli Doppler Ultrason, birçok bölgede uygulanabilen bir görüntüleme tetkikidir.
Renkli doppler nedir?
Yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılarak organın veya damarın kan akımını incelemeye, daralmaya neden olan etkenlerin tespit edilmesine ve gerekli müdahalenin yapılmasına yardımcı olan renkli doppler, ultrason görüntüleme tetkiklerinden biridir.Genel olarak damardaki kan akışının tespit edilmesi amacıyla kullanılan ultrasonografi, kan damarlarının görüntüsünü elde etmek için kullanılır. Damar tıkanıklıkları, bacak kan damarlarındaki akış bozuklukları, kalp kapak sorunları, damar tıkanıklığı ve damar daralması gibi ciddi problemlere neden olan hastalıkların teşhisinde kullanılan renkli doppler, anne karnındaki bebeğin sağlık durumunu incelemek, annenin genel sağlığını kontrol etmek amacıyla kullanılır. Elde edilen veriler uzman doktor tarafından değerlendirilerek uygun tedavi yöntemi planlanır.
Kalp damar hastalıklarını teşhis etmek amacıyla da kullanılan renkli doppler, kan akış hızında problem görülen yerleri işaretleyerek belirlemektedir. Doktor veya teknisyen tarafından yapılan görüntülemeden sonra uzman radyoloji doktoru gerekli incelemeyi yaparak hastalık hakkında tanı koyar ve buna göre uygun tedavi yöntemi belirlenir.
Renkli doppler kimlerde kullanılır?
Damar bozukluğu şüphesi olan tüm hastalarda uygulanabilen ultrasonografi, herhangi bir şüphe oluşmadan kontrol ve erken teşhis için de kullanılabilmektedir. Yüksek ses dalgaları ile görüntüleme sağladığı için uzman doktorların daha sıklıkla tercih ettikleri bu yöntem, hamile kadınlar üzerinde herhangi bir yan etki bırakmamaktadır. Bu nedenle renkli doppler ultrasonografi, kadın hastalıkları uzmanları tarafından da tercih edilen bir görüntüleme yöntemidir. Testin uygulanıp uygulanmayacağına karar veren kişi doktordur. Doktor hastayı genel bir muayeneden geçirir, herhangi bir şüphe duyması durumunda hastadan renkli doppler ister. Bacak damarlarında meydana gelen kireçlenmeye neden olan sorunların tespiti için de kullanılan görüntüleme sistemi, modern tıp dünyasının en yeni teknolojileri arasında değerlendirilmektedir.Renkli doppler ultrasonografi ile hangi damarlar incelenir?
Kalp ve damar hastalıkları, ölümlere en çok neden olan hastalıkların başında gelmektedir. Damar tıkanıklığı sorunu yaşayan hastaların yaşam kaliteleri son derece düşer ve ilerleyen zamanlarda hastalığın görüldüğü bölgede ciddi problemler oluşmaya başlar. Daha önceki dönemlerde kan damarlarının durumunu incelemek biraz daha zordur.Kullanılan yöntemlerin kesin sonuç vermemesi, somut deliller verememesi gibi nedenlerden dolayı tedaviden başarılı sonuç almak da zorlaşıyordu. Ancak modern tıp dünyasında atılan yeni adımlar sayesinde bu tip durumların ortadan kalktığını bildirmek gerekiyor.
Renkli doppler ultrasonografi ile birçok bölgedeki kan damarlarının genel durumu analiz edilebilmekte, kan akışının normal seviyede olup olmadığı tespit edilebilmektedir. Renkli doppler ile şu damarların incelemesi gerçekleştirilmektedir;
- Kol ve bacak damarları,
- Karaciğeri besleyen damarlar,
- Böbreği besleyen damarlar,
- Boyun damarları,
- Gebelerde; anneye ve fetüse ait damarlar,
- Erkeklerde testileri besleyen damarların incelemesi yapılmaktadır.
Renkli doppler çektirmeden önce dikkat edilmesi gerekenler
Renkli doppler, farklı amaçlar doğrultusunda ve farklı bölgelerin incelenmesinde kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Ultrasonografi çekilmeden önce hastaların dikkat etmeleri gereken bazı önemli detaylar vardır. Bunlar;- Karaciğer, pankreas, böbrek gibi iç organların incelenmesi için çekilecekse hastanın aç olması gerekmektedir.
- Yetişkinlerde testin yapılabilmesi için hastanın çekimden 5 saat öncesinde yeme-içmeyi (sigara dahil) kesmesi gerekmektedir.
- Karın bölgesi incelemeleri dışında kalan diğer bölgelerin incelenmesinde öncesinden bir ön hazırlık yapılması gerekmemektedir.
- Hasta renkli doppler çekimine girerken üzerinde gözlük, saat, metal eşya gibi cisimleri çıkartmasına gerek yoktur. Fakat incelenecek bölgenin, probla temas alanının sağlanması için açıkta olması gerekmektedir.
Renkli Doppler Ultrasonografi Nasıl Çekilir?
Renkli doppler çekimi için hasta sırt üstü yatırılır. Daha sonra hastanın cildine bir jel sürülür. Görüntülemenin kaliteli olması açısından hastanın nefesini tutması gerekir. Hasta nefes aldıktan sonra nefesini tutabildiği kadar tutar ve böylelikle karın içi organların incelenmesi gerçekleştirilir. Kişiden kişiye göre değişmekle birlikte renkli dopple ultrasonografi çekimi ortalama 10 ile 15 saniye arasında sürmektedir.Karaciğer renkli doppler nasıl çekilir?
Karaciğer hastalıkları, günümüzde en sık rastlanılan hastalıklar arasında yer almaktadır. Siroz ve karaciğer yağlanması başta olmak üzere birçok karaciğer hastalığı kişilerin ölümüne kadar yol açabilmektedir. Karaciğer hastalıklarının en büyük nedeni kalıtsal durumlar ve alkole bağlı olarak oluşan siroz hastalığıdır.Bu tip ve diğer karaciğer hastalıklarının incelenmesi için modern tıp dünyasında sıkça kullanılmaya başlanan karaciğer renkli doppler, hastalığın boyutunu, evresini ve tedavi şeklinin belirlenmesi için kullanılan bir yöntemdir. “Karaciğer renkli doppler nasıl çekilir?” sorusunun yanıtını aslında yukarıda genel çekimde belirtmiştik.
Karın içi organ olmasından dolayı çekimden 5 saat önce hastanın aç kalması gerekmektedir. Hasta sırt üstü çekim masasına yatırılarak nefesini tutar, hastanın cildine sürülen bir jelden sonra çekim işlemi başlar. ortalama 15 saniye kadar süren çekimden sonra rapor, uzman doktora verilir.
Renkli doppler sonucu
Yapılan rutin kontrolden sonra şüphe duyulan bölge damarlarının incelenmesi, karaciğer ve diğer iç organlarının incelenmesi için doktor hastadan renkli doppler çekilmesini ister. Doktor veya teknisyen tarafından yapılan görüntüleme sonuçları rapor halinde radyoloji uzmanına sunulur. Uzman doktor gerekli incelemeyi yaptıktan sonra hastanın doktoruna gerekli bilgileri verir.Renkli doppler sonucu, çekim yapılan hastane veya görüntüleme merkezinin yoğunluğuna bağlı olarak 1 gün sonra verilmektedir. Bazı durumlarda süreç daha da uzayabilir veya kısabilir. Acil durumlarda hastanın yapması gereken en iyi şey, özel çekim merkezlerinden renkli doppler ultrason çektirmesidir.
Skrotal renkli doppler
“Skrotum” yumurtaların (testislerin) içinde bulunduğu cilt kesesine verilen isimdir. Erkeklerde yumurtalık hastalıkları en sık görülen hastalıklar olup nedenleri birçok farklı şekilde incelenebilmektedir. Daha çok varikosel şüphesinde (toplardamarlarda varis gelişmesi) hastalık hakkında bilgi almak için istenmektedir. Skrotal renkli doppler; yumurtalarda ele gelen şişlik varlığında, testis ağrısı şikâyetinde, testislerde şişkinlik durumunda, testislerde ve epididim denilen “sperm kanallarında iltihap şüphesi” gibi önemli durumlarda da istenmektedir.Skrotal renkli dopler çekimi için hasta sırt üstü olarak uzanır. Radyasyon içermeyen bir görüntüleme olduğu için hasta üzerinde herhangi bir yan etkiye neden olmaz. Ağrısız olan bu işlemden sonra radyoloji uzmanı renkli doppler sonucunu inceler ve gerekli tanıyı koyar. Herhangi bir bulgunun bulunması durumunda, bulunan bulguya yönelik değerlendirmeler yapılır ve gerekli tedavi şekli planlanır. Çocuklarda da yapılabilen Skrotal renkli doppler, daha çok testislerin yerine inip inmediğini öğrenmek amacıyla yapılan bir işlemdir. Görüntünün kaliteli çıkabilmesi için teknisyen veya doktor, hastayı yönlendirerek çekim yapar. Ortalama bir Skrotal renkli doppler çekimi 15 dakika kadar sürmektedir.
Karotis dopler nedir, nasıl çekilir?
Karotis Vertebral Arter Renkli Doppler Ultrasonografi, karotis (şah damarı) ve vertebral arterlerin incelenmesi için çekilir. İnsan beynine iki çift damar yani dört adet damar ile yüklü miktarda kan akışı sağlanır. Bu damarların isimleri karitos yani “şah damarı” diğeri ise vertebral arterdir. Karotis doppler, bu iki damarın ayrıntılı bir şekilde incelenmesi için kullanılan bir görüntüleme türüdür. Kan akım hızının değerlendirilmesini ve özelliklerini değerlendirmek için yapılan bu işlem hassasiyet gerektirdiği için dikkatli olunmalıdır. Uzman doktor veya teknisyen tarafından çekilen görüntü, rapor şeklinde radyoloji uzmanına verilir, uzman gerekli değerlendirmeyi yaparak hastaya gerekli tedavinin uygulanmasını belirler.Alt ekstremite doppler nedir?
Kadınlarda yüzde 60 ile 80 arasında, erkeklerde ise %15-20 oranlarında varis hastalıkları görülmektedir. Varis, cilt altındaki kılcal damarların genişlemesine verilen isimdir. Günümüzde güzellik merkezleri, kozmetikçilere veya uzman olmayan kişiler, bu tip rahatsızlıkla kendilerine müracaat eden hastalara bazı kozmetik ürünler verirler veya lazer, radyo frekans, skleroterapi ya da köpük tedavisi gibi bir takım tedaviler uygularlar. Uzmanlara göre bu tip yöntemler kesinlikle yersizdir.Çünkü her varisin oluşum nedeni farklı olmakla birlikte uygulanması gereken tedavi yöntemi de farklıdır. Bu yüzden hastanın böyle bir şikâyetle karşılaşması durumunda yapması gereken en etkili şey bir uzman doktora gitmektir.
Modern tıp dünyasının gelişmesi ve teknolojik yeni cihazlarla hastalıklar hakkında en net bilgilere ulaşabilmesi sayesinde varis hastalıkları ile ilgili bulgular da kolaylıkla tespit edilebilmektedir. Alt ekstremite doppler ile kılcal damarlar incelenebilmekte ve hastaya uygun tedavi yöntemi planlanabilmektedir. Yani kendi bildiğiniz teknikler yerine uzman doktorların gözetimi altında tedavi olmanız çok daha sağlıklı sonuçlar verecektir.
