Lutesyum-Oktreotid tedavisi nedir?
Lutesyum-Oktreotid, [Lutesyum-DOTATATE (177Lu-DOTATATE)] tedavisi, ileri evre nöroendokrin kanserli hastalarda giderek daha sık kullanılan bir tedavidir. Peptid reseptör radyonüklid tedavi (PRRT) bir diğer adıdır. Bu tedavinin amacı tümör boyutunu küçültmek, tümör hücrelerinin çoğalmasını durdurmaktır. Bu bağlamda hem hastalığın ilerleyişi kontrol altına alınabilir hem de yaygın kemik ağrısı, yorgunluk gibi ileri hastalık semptomlarını yatıştırmak mümkün olabilmektedir. Bu tedavi genellikle hastalık ilerlediğinde, yayıldığında veya diğer tedavilerin yan etkileri hasta tarafından tolere edilemediğinde kullanılmaktadır.
Lutesyum-Oktreotid tedavisi nasıl etki eder?
Somatostatin reseptörleri vücutta birçok dokuda hücrelerin yüzeyinde bulunan bir reseptördür. Ancak nöroendokrin kanser hücrelerinde çok daha yoğundur. Eğer kanser vücudun başka kısımlarına yayıldı ise lenf nodu, kemik, akciğer gibi organlardaki metastatik hücrelerde de somatostatin reseptörleri yüksek yoğunlukta bulunur. Lutesyum-Oktreotid tedavisinde, kendisini kanserli hücrelerdeki somatostatin reseptörlerine bağlayan özel bir molekül (akıllı molekül) kullanılır. Hastaya enjekte edilmeden önce, akıllı molekül (DOTATATE), Lutesyum (177Lu) ile laboratuvar ortamında birbirine bağlanır. Bu sayede radyoaktif Lutesyum atomu kanserli hücreye akıllı molekül ile taşınmış olur. Lutesyum tarafından yayılan tahrip edici özellikteki beta radyasyonu ile kanser hücreleri zaman içinde parçalanır. Akıllı molekül bir taşıyıcı vazifesi görerek radyasyonu kanser hücresine taşır ve bu sayede vücudun tamamı değil hedeflenen alanlar radyasyona maruz kalır.
Bu tedaviyi neden tercih etmeliyim?
Bu tedavi başta nöroendokrin kanserlerin yayıldığı, hastalığın ilerlediği, kontrol altına alınamadığı veya diğer tedavilere cevap vermediği durumlarda kullanılabilir. Nöroendokrin tümörler genelde, hücre yüzeylerinde somatostatin reseptörü barındırır, ancak tedavi verilmeden önce radyasyonun doğru bölgeleri hedefleyeceğinden emin olmak için tedaviye aday hastalara Oktreotid PET/BT görüntüleme yapılmalıdır. Lutesyum-Oktreotid tedavisi yapılacak hastalarda hormon tedavisini (Sandostatin®) kesmek gerekmez. Ancak hasta kemoterapi alıyorsa ve Lutesyum-Oktreotid tedavisi verilmesine karar verildi ise kemoterapiyi kesmek gerekir.
Lutesyum-Oktreotid başka hangi kanserlerde kullanılır?
Bu tedavi somatostatin reseptörü bulunduran diğer kanserlerin tedavisinde de, eğer hastalık kemoterapi, radyoterapi vb. gibi diğer tedavilere dirençli ise, tedaviye yanıt alınamıyorsa veya tedavi altında hastalık ilerlemiş ise kullanılabilir. Bu kanserler arasında medüller tiroid kanseri, iyot tedavisine dirençli papiller tip tiroid kanserleri, paraganglioma ve nöroblastoma sayılabilir. Hastaların tedaviye uygunluğuna multidisipliner yaklaşım ile karar verilmedilir.
Lutesyum-Oktreotid tedavisi güvenli mi?
Lutesyum-Oktreotid tedavisinde kullanılan radyasyon kanser hücrelerini yok etmek için tasarlanmıştır. Vücuda enjekte edilen somatostatin reseptörlerini hedefleyen akıllı moleküller tümöre doğru yolculuğu sırasında kanserli hücreleri hedef alır. Kanser hücreleri dışında, somatostatin reseptörleri birçok farklı organda bulunur. Bu nedenle bu dokular da radyasyona maruz kalabilirler. Ancak bu etki düşük seviyede olup, akıllı moleküller kanserli hücrelere direkt olarak yapıştığından kemoterapinin yıkıcı yan etkilerinin hiçbirini göstermez. Kan değerlerinde geçici düşüş şeklinde yan etkiler bazı hastalarda görülebilir. Tedavi sonrası dönemde belirli aralık ile yapılan kan tahlilleri ile bu etkiler kontrol alınabilir. Ayrıca yan etkilere maruz kalma ihtimali olan hastalar, tedavi kararı verilmeden önce yapılan testler sayesinde tespit edilebilir. Test sonuçları ve yapılan dozimetre çalışmaları ile desteklenen, hastaya özgü kişiselleştirilmiş tedavi stratejileri sayesinde yan etkiler olabilecek en düşük seviyede tutulur.
