21.05.2019  |  Yazar: Özkan Korkmaz

Uzman doktorların ve bilim insanlarının yaptıkları araştırmaya göre demans hastalığına neden olan birçok hastalık vardır. aşağıda da belirteceğimiz üzere Alzheimer, kendi başına bir hastalık olmasına karşın demans hastalığına da neden olan bir hastalık türüdür. 

Uzmanların verdikleri bilgilere göre demans hastalığına neden olan tek etken de Alzheimer hastalığı değildir, bunun yanında demans hastalığına neden olan 200 farklı hastalıktan söz edilmektedir.

Vasküler / kan dolaşımına bağlı demans hastalığı en çok görülen hastalıklardan biri iken Lewy body demans hastalığı, Parkinson’a bağlı demans hastalığı ve frontotemporal demans hastalığı gibi hastalıklar ise nadiren görülen hastalıklardır. 

MR çekimi ile demans tespiti yapılabilir mi?

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR), hastalıklar hakkında bilgi edinmek ve tedavi planının yapılması için doktora bilgi veren bir görüntüleme yöntemidir. Yaşlılık döneminde kendini daha fazla gösteren demans hastalığı ise daha çok başkaca hastalıkların neden olduğu bir hastalıktır.

Demans tedavisinin yapılabilmesi için öncelikle bazı incelemelerde ve muayene için gerekli olan bazı tetkiklere başvurulur. Hastanın tıbbi özgeçmişi ve ailedeki hastalıklar ile ilgili bilgi, nörolojik bilgiler, demansa neden olabilecek çeşitli hastalıklarla ilgili bilgilere ulaşılması için yapılacak bazı tetkikler bulunmaktadır.

Bundan sonra ise beyin görüntülemesi (tomografi ya da MR) beyin anatomisi ile ilgili bilgi verirken beyin damar hastalıkları, beyin tümörleri veya kafa travması gibi demansa neden olabilecek hastalıklarla ilgili bilgi alınır. Yani MR çekimi ile demans tespiti, sadece teşhisin bir parçası olarak değerlendirilmektedir. 

Demans belirtileri

Demans hastası olan kişilerin en çok yakındıkları durumlar; hatırlayamama, gidip gelen hafıza kaybı ve unutkanlık gibi durumlardır. Ancak bunlar hastalığın sadece bazı semptomları olarak kabul edilmektedir. Bunlar dışında kişilerin zihinsel becerileri de önemli oranda etkilenmektedir. Buna örnek olarak şunları söyleyebiliriz;

- Girişim ve eylem gücü (bir işi yapma becerisinde gerileme),

- Kelime bulmada güçlük, cisimleri adlandıramama veya güçlük çekme,

- Yön kestirme yeteneğinin zayıflaması ve yol bulma kabiliyetinin zayıflaması,

- Hesap yapma kabiliyetinin zayıflaması,

- Kavrama ve sorun çözmede gerileme,

- Kişilerin adlarını hatırlayamama.

Demans hastaları, sadece zihinsel olarak yaşadıkları sorunlarla kalmazlar. Bunun neden olabileceği birçok sıkıntı da devamında kendini göstermeye başlayacaktır. Örneğin insanlarla iletişim konusunda zorlanma, hitap etme yeteneğinin kaybolması gibi pek çok sıkıntı da demans belirtileri arasında yer almaktadır. 

Demans hastalığının Türleri

Demans hastalığının türleri vardır ve her bir tür, hastalığa neden olan etkenleri barındırmaktadır. Yapılan araştırma ve incelemeler sonucunda elde ettiğimiz bilgilere göre demans türleri şu şekilde sıralanmaktadır.

- Vasküler demans

- Lewy cisimli demans

- Parkinson hastalığından kaynaklı demans

- Frontotemporal demans

- Karışık demans

Yukarıda saymış olduğumuz demans türlerinin her birinde ayrı inceleme yapılması ve tedavinin planlanması gerekir. 

Vaskiler demans evreleri

Her hastalıkta olduğu gibi demans hastalığında da evreler vardır ve bu evreler hastanın tedavi olup olamayacağı ile ilgili en net bilgileri uzmanına verir. Vaskiler demans 7 evreden oluşmaktadır. Kısaca bu evreleri tanımlayacak olursak şu bilgileri verebiliriz. 

Evre 1: Bilişsel Bozukluk Yoktur

Evre 2: Çok Hafif Derecede Bilişsel Bozukluk

Evre 3: Hafif Bilişsel Bozukluk

Evre 4: Orta Derece Bilişsel Bozukluk

Evre 5: Orta Derece Şiddetli Bilişsel Bozukluk

Evre 6: Şiddetli Bilişsel Bozukluk

Evre 7: Çok Şiddetli Bilişsel Bozukluk