24.09.2019  |  Yazar: Özkan Korkmaz

Boyun, insan omurgasının en üst kısmında yer alır. Görevi başı taşıması ve omuriliği korumasıdır. Boyunda 7 adet omura ilişkili amortisör görevi yapan dişler ve bunlara bağlı çevre bağ ve kas dokuları bulunmaktadır. İnsan boynundan kollara ve omuzlara giden sinirler vardır ve bunlar da kas ile cilde yayılmaktadır. Boyun fıtığı da tam da bu disklerde meydana gelen yırtılmalara verilen isimdir. 

Boyun fıtığı nedir?

Yukarıda, boynun çalışma prensibini ve ne işe yaradığını açıklamaya çalıştık. Şimdi de sık sık karşılaşılan ve özellikle de ağır işlerde çalışan kişilerde daha fazla meydana gelen boyun fıtığının ne olduğunu, nasıl oluştuğunu, risk faktörlerinin neler olduğunu açıklamaya çalışacağız.

Boyun fıtığı; her ne kadar boyun ve diskleri sağlam bir yapı üzerinde olsa da sık görülen bir hastalıktır. Genetik yatkınlıklar, sigara içimi, ağır işlerin kondisyonsuz olarak yapılması, ani hareketler ve egzersiz yapılmaması gibi temel nedenlerden oluşan bir tür eklem hastalığıdır. Saydığımız bu nedenler, boyundaki disklerin yırtılmasına neden olmakta ve bundan dolayı da “boyun fıtığı” adı verilen hastalık oluşmaktadır. Her ne kadar çok kişide görülmesinden dolayı basit bir hastalık gibi görülse de aslında ciddiyeti son derece yüksek ve insanın yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren bir hastalıktır. 

Boyun fıtığı, iyileşebilir yani tedavi edilebilir bir hastalıktır. Ancak burada hastaya önemli görevler düşmektedir. Muayeneye zamanında gitmek, verilen ilaçları ve uygulanması istenen tedavilerin zamanında ve aksatılmadan uygulanması, boyun fıtığının geçmesi adına önemli etkilere sahiptir. 

Boyun ağrıları fıtık habercisi mi?

Her insanın gündelik yaşamında ani hareketlerde bulunması, halk arasında “yel girmesi” olarak adlandırılan durum gibi bazı istenmeyen durumlar yaşanabilmektedir. Bunlar, genellikle geçici boyun ağrılarına neden olabilmektedir. Uygun bir krem veya ilaç ile tedavi edilmesi mümkün olan bu durumlar, bazen de boyun fıtığı habercisi olabiliyor. Bunu anlayabilmek için ise uygun bir görüntüleme yöntemi ile boyun kısmının incelenmesi gerekir. 

Boyun fıtığı belirtileri nelerdir?

Aslında çoğu insan, yaşadığı hastalığın ciddiyetinin farkında değildir. Özellikle de boyun gibi eklem hastalıklarında durumun ciddiyetini anlamak biraz daha zordur. Normal bir boyun ağrısı olarak görme, kısa sürede geçebileceğini düşünme veya işin ehli olmayan birilerine giderek boyunda birkaç hareketin yapılması ile iyileşebileceğini düşünme gibi durumlar durumun daha da vahim hale gelmesine neden olmaktadır.

Boyun fıtığı belirtileri, boyun ağrılarında da bazen görülebildiği için hastalar durumunu çok da ciddiye almazlar. Ama ileri dereceye gelmiş boyun fıtığı, normal ağrılardan çok daha farklı şekilde ve ağrısının şiddeti daha yüksek halde kendini göstermeye başlar. 

Başlangıç aşamasında olan bir boyun fıtığında, tek kolda uyuşmaların meydana gelmesi, kolda ağrıların yayılması gibi durumlar görülmeye başlar. Daha ileri düzeyde olan fıtıklarda ise belirtiler kendini daha fazla gösterir. Fıtıklaşan disk parçasının büyükse ve omuriliğe baskı yapıyorsa bacaklarda uyuşma ve güçsüzlük kaybı gibi belirtiler de kendini göstermeye başlar. 

Boyun fıtığı, daha çok omuz ağrılarına neden olur ve ileri düzeyde olsun veya olmasın bir miktar omuz ağrısı ile birlikte kol ağrısı şeklinde de belirti vermeye başlar. Durumun ne kadar ciddi olduğunu anlayabilmek için ise günümüzün modern görüntüleme tekniklerinden yararlanmak gerekir. 

MR ile boyun fıtığı teşhisi

Manyetik rezonans görüntüleme (MRG), insan vücudunun çeşitli bölgelerinde meydana gelen hastalıkların incelenmesi için yapılan bir görüntüleme işlemidir. Boyun fıtığında MR çekimi de çoğunlukla hastalık ile ilgili detaylı bilgi vermektedir.

Ancak bazen kemik yapıya bağlı “osteofit” denilen çıkıntılar oluşabilmektedir veya kemik tümörleri kemik metastazları kemik enfeksiyonları durumu görülebilmektedir. Bu tip durumlarda MR ile görüntüleme netice vermeyebiliyor. 

Kemik enfeksiyonları, farklı hastalıklardan dolayı meydana gelebilen hastalıklar da olabilmektedir. Bu tip durumlara da “boyun fıtığı teşhisi” koymak, hastanın ölümüne yol açabilecek kadar tehlikeli durumlardır. Kemik enfeksiyonlarının tespiti tomografi ile yapılmaktadır. Yani tek başında boyun MR’ı çektirmek, boyun fıtığının teşhis edilmesi için yeterli gelmeyebilmektedir. 

Boyun fıtığı nasıl teşhis edilir?

Boyun fıtığının oluşma süreci ve nedenleri hakkında yukarıda detaylı bir bilgi vermiştik. Tanı ve teşhisinin konulması için ise kullanılması gereken özel bazı tetkik işlemlerinin uygulanması gerekmektedir. 

Öncelikle boyun fıtığına neden olan durumların tespit edilmesi gerekir. Bunun için de hastalık öyküsü, hastanın şikâyetleri ilk dikkate alınması gereken durumlardır. Daha sonra fiziki muayene yapılır ve boyun fıtığının oluşup oluşmadığı konusunda bilgi edinmeye çalışılır. Herhangi bir şüphe durumunda, doktor hastadan görüntüleme yöntemleri ile boyun bölgesinin görüntülenmesini ister. 

MR ile boyun fıtığı teşhisi yapılabilmektedir fakat her durum veya her hastalık seviyesi için aynı şeyi söylemek doğru değildir. bazen kemikte var olan enfeksiyon durumları da boyun fıtığı gibi ağrılara ve belirtilere neden olabilmektedir. Bu iki farklı durumu birbirinden ayırt edebilmek için hastadan ultrason çekilmesi de istenir. Eğer kemik enfeksiyonu durumu söz konusu ise yapılacak tedavi de farklılaşır. 

İşin özetinde, boyun fıtığını MR ile tespit etmek bazı hastalar için mümkün olsa da bazı hastalarda durumu anlayabilmek için farklı görüntüleme yöntemlerine ve farklı tetkiklere başvurmak gerekir. İşin uzman doktoru ile görüşerek boyundaki sıkıntılarınızla ilgili daha net bilgilere ulaşabilirsiniz.