18.02.2021  |  Yazar: Özkan Korkmaz

PSMA Prostat kanserinde karşılaşılan bir tür antijen proteindir. Pet Pozitron Emisyon Tomografisi olarak da teşhis ve tedavi aşamasında karşımıza çıkar. Sağlık alanında radyoaktif maddelerin kontrollü kullanımının en gelişmiş şeklidir.

FDG bir diğer adıyla deoksiglikoz nedir öncelikle bundan bahsedelim. Bilindiği üzere kanserli hücreler tarafından glikoz hızla tüketilir. Deoksiglikoz da bu hızla tüketilen glikozun radyoaktif bir maddeyle işaretlenmiş şeklidir. İşaretlenen deaksiglikoz sayesinde kanser hücrelerinin vücut içerisindeki yerleri, kanserin yayılım durumu en net şekliyle belirlenebilir.

PSMA PET Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Tüm hastalıkların kesin bir şekilde nerede oluştuğunun ve dağılım durumunun belirlenmesi adına tedavi sürecinde en gerekli bilgiye bu teknikle ulaşılabilir. Pet filmine dair yazmış olduğumuz diğer makalemizden de detaylı bilgi edineceğiniz üzere kanser hastalarının çok sık başvurduğu bir inceleme yöntemidir. 

Pet filmi görüntüleri ile bilgisayarlı tomografi görüntüleri birleştirilerek hastalığın yeri ve yayılma hızı hakkında kesin bilgiler edinilebilir.

Fakat prostat kanseri gibi kanser türlerinde Pet de Deoksiglikoz (FDG) işe yaramaz ya da çok nadir kullanılır. Prostat kanseri erkeklerde sıklıkla görülen bir kanser türüdür. Her hastalıkta olduğu gibi bu hastalığın tedavisi için de çeşitli yöntemler kullanılabilir. Ancak buna karar verilebilmesi için hastalığın yaygınlık seviyesinin, diğer organlara sıçrama durumunun tespit edilmiş olması gerekir.

Buna hastalığın evresinin belirlenmesi denir. Daha açık ifadeyle hastalığını seyir aşamasının kaçıncı seviyede olduğunun belirlenmesidir. 

PSMA PET Neden Çekilir?

Hastalığın evrelemesinin belirlenmesi için çeşitli MR teknikleri (halk arasındaki adıyla EMAR), Bilgisayarlı Tomografi yahut kemik sintigrafisi gibi yöntemler kullanılabilir. Bunların hiç birisi prostat kanseri için yeteri kadar başarılı değildir.

Yeni kullanılmaya başlanan PSMA PET filmi sayesinde tüm vücudun istenilen her detayı görüntülenebilir. Kanserli dokuların yayılımının ne seviyede olduğu yüksek hassasiyet ile tespit edilir. PSMA Pet filmi dünyada hala çok az yerde kullanılabilmektedir. Tıp literatüründe geçtiği gibi Ga 68 PSAMA PET sayesinde prostat kanseri çok daha kısa bir sürede ve daha az işlemle ayrıca yüksek hassasiyet ile teşhis edilir, yayılımı görüntülenebilir, evresi hakkında bilgi sahibi olunup tedavi uygulanır. 

Bilindiği üzere Pet filminde veya bilgisayarlı tomografide FDG ilacı kullanılıyordu. Bu ilaç haricinde başka ilaçların kullanılması da mümkündür.  Kullanılabilen ilaçlardan biri de Ga-68 ile işaretlenmiş PSMA’dır.

PSMA girişte bahsettiğimiz üzere prostat kanserindeki bir tür antijen proteindir. Bu antijen proteinine karşılık gelen  antikor proteini üretilmiştir.

Antikor proteininin çalışma şekli hakkında örnek verecek olursak anahtar ve kilit ilişkisinde olduğu gibi vücudun içinde anahtar misali antijen proteini olan kilidi yani PSMA proteinini bulup ona yapışır. Bu şekilde işleyişi sayesinde prostat kanserinin tanı ve hangi evrede olduğu konusunda en net bilgilere ulaşmamızı sağlar. 

PSMA pet filmi ile hastalara yüksek oranda radyasyon verilmez. Yine de hastanın işlem sonrası vücuttaki radyasyonu atması için bol bol su içmesi tavsiye olunur. 

PSMA PET FİLMİ ÇEKİLMESİ NE ZAMAN ÖNERİLİR?

• Biyopsi sonuçları pozitif çıkmamış olsa bile tümör bulunduğundan hala şüphe ediliyor olması durumlarında ;

• Daha önce yapılmış tüm tetkiklerde şüpheli verilerin elde edilmesi nedeniyle tanının açıklığa kavuşturulması için;

• Hastalığın hangi evrede olduğunun tespit edilmesi istenildiğinde;

• Tedavi şeklinin local mi sistematik mi yapılacağına dair değerlendirilmenin yapılabilmesi için;

• Uygulanan tedaviye hastanın yanıt verip vermediğinin tespiti görülmek istendiğinde;

• Tedavi bitiminde herhangi bir bölgede nüks yahut sıçrama (metastaz) olup olmadığının tespit edilmesi için PSMA pet filmi çekilmesi önerilir.  İşlem süresi yaklaşık olarak 15 dakikadır. 

Yapılan araştırmalardan anlaşılacağı üzere prostat kanserinin sınıflandırılması adına PSMA pet filminden daha hassas ve daha kesin bir yöntem bulunmadığı çalışmalarla kanıtlanmıştır. 

Galyum PSMA PET/CT Randevusu için Biyırad' a iletişim numaralarından ulaşabilirsiniz.